အေတြးဖိတ္စာ

၁။ တစ္ေန႔က အိမ္ျပန္ေရာက္ေတာ့ ဖိတ္စာေလး တစ္ေစာင္က မိမိကို ဆီးႀကိဳႏွင့္သည္။ ၂။ တကယ္ေတာ့ “ဖိတ္စာ”သည္ ေမတၱာ နယ္ပယ္ အတြင္း၌ အက်ဳံး ၀င္သည္ဟု ဆိုၾကသည္။ ယူဆခ်က္ တခ်ဳိ႔က ပုဂံ ေခတ္ကတည္းက ရွိေနၿပီဟု ဆုိျပန္သည္။ ထင္ရွားသည္က အင္း၀ေခတ္၊ ဟံသာ၀တီ ဘုရင္ ရာဇာဓိရာဇ္ထံ ဆက္သြင္းသည့္ စႀကိဳသူျမတ္၏ ေမတၱာစာပင္ ျဖစ္သည္။ ထို႔ေနာက္ စေလ ဦးပုညေခတ္ အေရာက္တြင္ ရွင္ျပဳဖိတ္စာ၊ တရားနာ ဖိတ္စာ၊ ဘုန္းႀကီးပင့္စာ၊ အလွဴခံစာ၊ ေၾကာ္ျငာစာ။ အထူးသျဖင့္ စေလ ဦးပုည၏ ေမတၱာစာမ်ားသည္ အေၾကာင္းအရာအားျဖင့္ စံုလင္ၾကသည္။ ဥပမာ-လက္ဖက္ ေမတၱာစာ ဆိုလွ်င္ ေၾကာ္ျငာသေဘာဘက္ ကဲသည္။ ပဒုမၼာ ပြင့္ခ်ပ္မွ၊ ဥပပတ္ၾကာ၀တ္သူ ဟန္ယူ၍ ထြက္သကဲ့သို႔၊ သႏၲာခက္ သႏၲာညြန္႔၊ တြန္႔ရရြန္႔ စီရရီ၊ တညီတညြတ္ တစ္သမတ္တည္း ထြက္ေသာလက္ဖက္ ဟူ၍။ သို႔ျဖင့္ ေအာက္ေမ့ လြမ္းဆြတ္၍ ေပးခဲ့ၾကသည့္ ေမတၱာစာ၊ ေဆြမ်ဳိး အခ်င္းခ်င္း ခ်စ္ခင္ ရင္းႏွီးလို၍ ေပးခဲ့ၾကသည့္ေမတၱာစာ၊ အေမြေတာင္း ေမတၱာစာ၊ ကိုယ္ေရး ေမတၱာစာ၊ အေၾကာင္းၾကားစာ၊ ဖိတ္စာ၊ ပင့္စာ။ ပုဂံေခတ္ကတည္းက ရွိခဲ့ၿပီဟု ယူဆရမည့္ “ဖိတ္စာ”။ ထိုအခါမွ ဘ၀တြင္ အေစာဆံုး ရင္းႏွီးခြင့္ ရခဲ့သည့္ “ဖိတ္စာ” ကို ျပန္စဥ္းစားမိသည္။ ျပန္ေတြးေတာ့ ခပ္ေရးေရးပင္။ ၂၆ ဘီလမ္း၊ ဆိုင္းတန္းရပ္တြင္ ေနခဲ့ရစဥ္က အဘိုးျဖစ္သူ ေန႔စဥ္ နားေထာင္ေသာ ေနရွင္နယ္ ေရဒီယို ေဘးတြင္ “ဖိတ္စာ”ေတြ ထိုးထည့္ ထားတတ္တာ ျပန္အမွတ္ ရမိသည္။ ဖိတ္စာတိုင္းမွာ အဘိုး၊ အဘြားအမည္၊ ၿပီးေတာ့ ထံုးစံအတိုင္း ဂုဏ္ျဒပ္။ အဘိုးက ရဲမွဴး(အၿငိမ္းစား)၊ အဘြားက ေရခ်ဳိကုန္သည္။ လက္က သံုးေတာင္ေ၀ွး ျဖစ္သည့္ မိမိက အဘိုး၊ အဘြားတို႔ ဖိတ္စာရတိုင္း လိုက္ရသည္။ အလွဴ ရွင္ျပဳနားသ၊ မဂၤလာ ေဆာင္၊ ဘုရားကိုးဆူ၊ ကထိန္၊ ၀ါဆို သကၤန္းကပ္၊ ေနာက္ဆံုး နာေရးအထိ။ မႏၲေလး အေရွ႕ျပင္၊ အေနာက္ျပင္၊ ေတာင္ျပင္၊ ေျမာက္ျပင္။ တစ္ခါတစ္ရံ ေက်ာက္ဆည္၊ အမရပူရ၊ စစ္ကိုင္းဘက္ထိ သြားခဲ့ရေသးတာ မွတ္မိသည္။ ငယ္ငယ္ကတည္းက သြားလိုက္ရသည့္ အလွဴေတြ၊ မဂၤလာေဆာင္ေတြ။ ဖိတ္စာေလး တစ္ေစာင္က အေတာ္ကို တန္ခိုး ထြားတာပဲဟု ေနာင္မွ ျပန္ေတြးမိသည္။ ဖိတ္စာေလး တစ္ေစာင္ေၾကာင့္ ကိုယ္မရင္းႏွီးရေသးသည့္ လူမ်ား၊ ကိုယ္ မေရာက္ဖူးဘူး ေသးသည့္ အရပ္မ်ား ႏွင့္ အကၽြမ္း၀င္ရသည္။ ျမင္ဖူးရသည္။ ၾကံဳဖူးရသည္။ ၾကားဖူးရသည္။ သည္ ၾကားထဲအဘြားက နတ္ကိုးကြယ္မႈ ရွိသျဖင့္ နတ္ကနားပြဲ ဖိတ္စာက ေရာက္ လာတတ္ျပန္သည္။ လက္ကသံုးေလး မိမိက အဘြားထဘီစ ဆြဲရင္း လိုက္ရ သည္ပဲ။ နတ္ပူးတာ၊ နတ္၀င္တာေတြကို လည္း ျမင္ရ၊ ေတြ႔ရျပန္သည္။ ၾကံဳရ ၾကားရျပန္သည္။ အရက္က တစ္ဖက္၊ ၾကက္ကတစ္ဖက္ ျမင္ကြင္းမ်ားကလည္း တသီႀကီး။ ပိုက္ဆံေတြ သီကံုးထား ေသာ “ပိုက္ဆံကံုး”ေတြ ဆြဲထားသည့္ နတ္ကေတာ္မ်ားကို ၾကည့္ၿပီး ကေလးပီပီ ထိုပိုက္ဆံမ်ားကို ျဖဳတ္ယူခ်င္ စိတ္ေပၚခဲ့ ဖူးသည္။ ဒါလည္း “ဖိတ္စာ”ေလးတစ္ ေစာင္ေၾကာင့္ပဲ မဟုတ္လား။ တစ္ရက္ ေက်ာင္းကအျပန္ အိမ္၀င္ေပါက္ နားမွာ အရပ္ထဲမွ လူတစ္ဦးက ေဆးေပါ့လိပ္ႀကီး တစ္လိပ္ လက္ထဲ ထည့္ၿပီး ခပ္တိုးတိုး ေျပာသြားသည္။ မဂၤလာေဆာင္က ေနရွင္နယ္ ၀င္းထဲမွာ မနက္ျဖန္ေနာ္တဲ့။ ဒါလည္း “ဖိတ္စာ” တစ္လိပ္ဟု ဆိုရမလား။ တခ်ဳိ႕အရပ္ ေတြမွာ လက္ဖက္ ကမ္းတာမ်ဳိးေပါ့။ သူ႔ အရပ္ႏွင့္သူ႔ဇာတ္။ ၂။ တစ္ခါေတာ့ “နာေရး”ဖိတ္စာ ေရာက္လာသည္။ အဘြားက ထိုဖိတ္စာကို အိမ္ထဲ မသြင္းဘဲ အိမ္ေပါက္တံခါး နားမွာ ညႇပ္ပစ္ခဲ့သည္။ နာေရးက မနက္ျဖန္။ အဘြားက အဘိုးကုိ အသိေပးၿပီး ထိုဖိတ္စာကို ေဖ်ာက္ဖ်က္ ပစ္လိုက္သည္။ ဖိတ္စာခ်င္း အတူတူ နာေရး ဖိတ္စာက်မွ မ်က္ႏွာ ငယ္ရရွာသည္။ ဘ၀မွာ ဖိတ္စာမ်ားႏွင့္ ရင္းႏွီး ခဲ့ရပါသည္။ အမွတ္ မထားမိတာ မ်ားသည္။ အဘိုး၊ အဘြားေတြ ကြယ္လြန္ၿပီးေတာ့ အေဖ၊ အေမတို႔ေခတ္။ ထို႔ေနာက္ မိမိတို႔ေခတ္။ လာပါၿပီ။ ထံုးစံ အတိုင္း သာေရး၊ နာေရး၊ ဖိတ္စာေတြ။ မိုးေလ ကင္းစင္လွ်င္ အလွဴဖိတ္စာ၊ ၀ါ ကၽြတ္ၿပီးလွ်င္ မဂၤလာေဆာင္ ဖိတ္စာ။ ဟိုကဖိတ္၊ ဒီကဖိတ္ႏွင့္။ ဘာရယ္ မဟုတ္ လြန္ခဲ့သည့္ ဆယ္ႏွစ္ေက်ာ္က စၿပီး “ဖိတ္စာ”တခ်ဳိ႕ကို မွတ္မွတ္ရရ စုျဖစ္ခဲ့သည္။ တစ္ေန႔ကမွ ဖိတ္စာ ထုပ္ေလး ေျဖၾကည့္လိုက္ေတာ့ စုျဖစ္ခဲ့သည့္ ဖိတ္စာ တစ္ေစာင္ခ်င္းဆီက အသံေတြ ၾကားလာရသည္။ ႐ုပ္ပံုလႊာေတြ ျမင္လာရသည္။ ၿပီးေတာ့ သူတို႔မွာ သမိုင္းေတြ ရွိေနခဲ့ျပန္သည္။ ၃။ ဖိတ္စာ(က) ၂၀၀၀ ခုႏွစ္၊ ႏို၀င္ဘာလတြင္ ထိုဖိတ္စာကို လက္ခံ ရရွိခဲ့သည္။ လူထု ဦးလွ၊ လူထုေဒၚအမာ မိသားစုပိုင္ ပန္းခ်ီကားမ်ား ျပပြဲ (Ludu Family Collection Show) ဖိတ္စာက ပန္းခ်ီ ကားမ်ားႏွင့္ ခံ့လွသည္။ ေပၚဦးသက္၏ သခင္ ကိုယ္ေတာ္မႈိင္းပံု ဆီေဆးကားကို ေရွ႕ဆံုးမွ တင္ထားသည္။ ဖိတ္စာ အတြင္းမွာေတာ့ ဦးဘသက္ရဲ႕ ေလွဆိပ္ ဆီေဆးကား၊ ဦးေငြကိုင္ရဲ႕ နဂါးေဒၚဦး အသက္ ၄၀ အရြယ္က ေရးဆြဲခဲ့သည့္ ဆီေဆးကား၊ ဦးဘရင္ေလးရဲ႕ လူထုဦး လွပံုတူႏွင့္ လူထုေဒၚအမာ ပံုတူဆီေဆး ႏွစ္ကား၊ ဦးခင္ေမာင္(ဘဏ္)ရဲ႕ ဓမၼရံ ႀကီး ဆီေဆးကားတို႔ ပါ၀င္ေသာ “ဖိတ္စာ”ေလးကို ထုတ္ထုတ္ ၾကည့္မိသည္။ ထိုျပပြဲေန႔က နန္းေ၀၊ ေမာင္ေအးျမင့္၊ ၀သုန္၊ တင္ေမာင္ဦး (မႏၲေလး)၊ ဘိုေစာ၊ ေကထြန္း စသည့္ ပန္းခ်ီ ဆရာတို႔၏ လက္ရာမ်ားလည္း ခင္းက်င္းျပသေပးခဲ့တာ ျပန္အမွတ္ရ ေနမိသည္။ မွတ္မွတ္ရရ မိမိက အေမလူထု ေဒၚအမာကိုသာ မီခဲ့သူ။ လူထု ဦးလွကို မျမင္ဖူးဘူးခဲ့။ လူထုဦးလွ ကြယ္လြန္ ေတာ့ ၁၉၈၂၊ မိမိအသက္မွ ၁၂ ႏွစ္ သား အရြယ္မွ်သာ ရွိေသးသည္။ ေနာင္ စာၾကမ္းပိုးဘ၀ ေရာက္မွ လူထုဦးလွ၏ ေထာင္စာအုပ္ ၉ အုပ္၊ ကၽြန္ေတာ္စီးရီး ေတြကို စုခြင့္ရခဲ့သည္။ လူထု ေဒၚအမာ၏ စာမ်ားကို “ျပည္သူခ်စ္ေသာ အႏု ပညာသည္မ်ား”ထဲမွ“ၿမိဳ႕မၿငိမ္း”ျဖင့္ စတင္ ရင္းႏွီးခဲ့ရၿပီး လူထု ေဒၚအမာ၏ စာအုပ္မ်ားကို လက္လွမ္းမီ သေရြ႕ စုျဖစ္ခဲ့သည္။ မေမွ်ာ္မလင့္ အေမလူထု ေဒၚအမာႏွင့္ နီးနီးကပ္ကပ္ ေတြ႔ဆံု လိုက္ရေတာ့မွ စာဖတ္သူ မည္သူ႔မဆို အကၽြမ္း တ၀င္ ေႏြးေႏြးေထြးေထြး ညင္ညင္သာသာ ဆက္ဆံ ေျပာဆိုတတ္ေသာ အေမ့ စကားသံတို႔ကို ၾကားခြင့္ ရလိုက္သည္။ဦးဘရင္ေလး ေရးဆြဲသည့္ လူထုဦးလွ  ပံုတူ ဆီေဆးကားႀကီးကိုလည္း လူထု တိုက္ထဲတြင္ ဘြားခနဲ ျမင္ေတြ႔ခြင့္ ရလိုက္သည္။ ဖိတ္စာ(ခ) ထိုဖိတ္စာေလး ဘယ္လိုက ဘယ္လို မိမိထံ ေရာက္လာခဲ့သည္ကို မမွတ္မိေတာ့။ မိုးမိုး(အင္းလ်ား) ကြယ္လြန္ျခင္း ၁၀ႏွစ္ျပည့္ ဖိတ္စာ။ ၁၉၉၀ ျပည့္ ႏွစ္၊ မတ္ ၁၃ရက္၊ အဂၤါေန႔တြင္ ဆရာမ မုိးမိုး(အင္းလ်ား) ကြယ္လြန္ခဲ့သည္။ ၁၃ မတ္ ၂၀၀၀ ျပည့္ႏွစ္တြင္ ကြယ္လြန္ျခင္း ၁၀ ႏွစ္တင္းတင္း ျပည့္ခဲ့ျခင္းပင္။ ဒီ ဖိတ္စာေလးကုိ သတိရတိုင္း ၾကည့္မိ သည္။ “မသုဓမၼစာရီ” ၀တၳဳျဖင့္ ေက်ာ္ ၾကားခဲ့ေသာ ဆရာမ(သီလရွင္၀တ္) ပံုတူကို ပန္းခ်ီစံတိုးက ေရးဆြဲ ေပးထားျခင္းပင္။ ဖိတ္စာ အတြင္းဘက္က အစီအစဥ္ အရ နံနက္ ၉း၄၅ မွ မြန္းလဲြ ၁း၃၀ ထိ အခမ္းအနားကို ေရႊက်င္နိကာယ သာသနာ လကၤာရ ဓမၼ ဗိမာန္ေတာ္ႀကီး (ရန္ကုန္)တြင္ က်င္းပခဲ့သည္။ သတိရ စကားကို ခ်စ္ဦးညိဳ၊ ဂ်ဴး၊ မစႏၵာတို႔က ေျပာခဲ့ၿပီး သံဃာေတာ္ ၁၆ပါးႏွင့္ သီလရွင္ အပါး ၁၀၀အား ဆြမ္းကြမ္း အခ်ဳိပြဲမ်ား ကပ္လွဴခဲ့သည္။ လြမ္းစရာ ေလးက ဖိတ္စာေနာက္ ေက်ာဖံုးတြင္ ဆရာမ မိုးမုိး(အင္းလ်ား) သီလရွင္ ၀တ္စဥ္ ဆရာႀကီးတစ္ပါးက ဆရာမကို သင္တုန္းဓား အနက္ေလးျဖင့္ ဆံရိတ္ ေပးေနသည့္ ပံုေလးပင္။ ဆရာမမိုးမိုး(အင္းလ်ား)ႏွင့္ တစ္ခါမွ် မဆံုလိုက္ရ။ သို႔ေသာ္ ဆရာမရဲ႕ “ေပ်ာက္ေသာလမ္းမွာ စမ္းတ၀ါး”ႏွင့္ ပုဂံ စာအုပ္တိုက္ ပိုင္ရွင္ ကိုေခ်ာအေၾကာင္း ေရးဖြဲ႔ထားသည့္ အေမ ဆုေတာင္းလိုက္ ပါသည္ ၀တၳဳရွည္ကို တစြဲတလမ္း ဖတ္ခဲ့ဖူးသည္ကိုေတာ့ အမွတ္ ရေနမိသည္။ ဆရာမ၏ ေရႊတိဂံုကိုျမင္လွ်င္၊ ညီမေလးက အခ်စ္ကို ကိုးကြယ္သတဲ့လား၊ ငပလီဇာတ္လမ္း၊ ပြင့္တခ်ဳိ႕ ေႂကြတခ်ဳိ႕၊ အခ်စ္ဆိုေသာ အရာ၊ ရြက္လွပန္း တို႔မွာ ျမန္မာ ၀တၳဳရွည္ သမိုင္းျပန္ေကာက္လွ်င္ ထင္းခနဲ လွမ္းေတြ႔ ရေပမည္။ ထိုမွ်ထိ ဆရာမ ေရးဖြဲ႔ခဲ့သည္။ လက္ေၾကာ တင္းခဲ့သည္။ ဖိတ္စာ(ဂ) ဖိတ္စာေစာင္ေရ ဘယ္ေလာက္ ႐ိုက္သည္ေတာ့ မသိ။ မိမိ လက္ခံ ရရွိသည့္ ဖိတ္စာက အမွတ္(၁၀၀)တဲ့။ သို႔......... ဆိုၿပီး ၁၁ ႀကိမ္ေျမာက္ ဖုကုအိုက အာရွဓေလ့ဆု ပညာေရး က႑ဆုရွင္ ေဒါက္တာသန္းထြန္း၊ မႏၲေလး တကၠသိုလ္ အၿငိမ္းစားပါေမာကၡ ဂုဏ္ျပဳပြဲ ဖိတ္ၾကားလႊာ ၃၀ ဇူလိုင္ ၂၀၀၀ နံနက္ ၁၀း၀၀ နာရီ ေတာင္ေလးလံုးေက်ာင္းတိုက္ အမရပူရၿမိဳ႕တဲ့။ “ဖုကုအိုက”ၿမိဳ႕သည္ ဂ်ပန္ ကၽြန္းေလးကၽြန္း၏ ေတာင္ဘက္ အက်ဆံုး ျဖစ္ၿပီး က်ဴ႐ွဴးကၽြန္းရဲ႕ အေနာက္ေျမာက္မွာ ရွိသည့္ ပင္လယ္ ဆိပ္ကမ္းၿမိဳ႕ႀကီး ျဖစ္သည္။ ၁၉၉၀ ျပည့္မွစၿပီး ဖုကုအိုက စည္ပင္သာယာႏွင့္ ယိုကတိုးပီးယား ေဖာင္ေဒးရွင္းတို႔ ေပါင္းၿပီး “ဖုကုအိုက အာရွဓေလ့” ဆု ႀကီးေတြကို ဆိုင္ရာဆိုင္ရာ ပညာရပ္ေတြမွာ ထိပ္ဆံုး ေရာက္ေအာင္ ထင္ရွား ေက်ာ္ေစာသည့္ ပညာရွင္ႏွင့္ သဘင္သည္ႀကီး မ်ားကို ေရြးၿပီး ဆုေငြခ်ီးျမႇင့္ ျခင္းျဖစ္သည္။ အာရွကို ကမာၻက သိ ေအာင္ လုပ္ေပးႏိုင္သည့္ (အာရွတိုက္ သား)ကုိ  တစ္ဦးလွ်င္ ဆုေငြ ယန္းသံုး သန္း ခ်ီးျမႇင့္ေပးျခင္းပင္။ ယခု ေဒါက္တာသန္းထြန္း “ဖုကု အိုက” ဆုခ်ီးျမႇင့္ျခင္း ခံရၿပီ။ ဆရာက ဆုရၿပီးေနာက္ အမရပူရ ေတာင္သမန္သို႔ အေရာက္လာခဲ့သည္။ ေတာင္ေလးလံုး ေက်ာင္း၀င္းထဲက စကၠဴပန္း႐ံု ေအာက္တြင္ “ဆရာ့ဂုဏ္ျပဳပြဲ”ေလး။ သမိုင္းကို “မအေအာင္လို႔” သင္ရတယ္ ဟု တိုတိုတုတ္တုတ္ ေျဖေပးခဲ့ေသာ ဆရာတစ္ေယာက္ ၀မ္းေျမာက္ၾကည္ႏူး ျဖစ္ေနသည့္ ျမင္ကြင္းကို ဒီဖိတ္စာေလး ကိုင္ရင္း ျပန္ျမင္ေယာင္ ေနမိေသးသည္။ ဖိတ္စာ(ဃ) ၁၉၉၃ တြင္ ဆရာေပၚဦးသက္ ကြယ္လြန္သြားခဲ့သည္။ ဆရာ ကြယ္ လြန္စဥ္က မိမိမွာ မႏၲေလးတကၠသိုလ္ တြင္ေက်ာင္းတက္ေနဆဲ။ မႏၲေလးမွာ ေနၿပီး ဆရာႏွင့္ မဆံုလိုက္ရ။ ဆရာ့ လက္ရာမ်ားကို ကြယ္လြန္ၿပီးေနာက္ မႏၲေလး ဆရာ၀န္မ်ား အသင္းတြင္ တစ္စု တစ္ေ၀းတည္း ျပသရာမွ ျမင္ဖူးခဲ့ရသည္။ အရင္ကေတာ့ လူထုတိုက္ထုတ္ စာအုပ္ မ်က္ႏွာဖံုး တခ်ဳိ႕မွာ ေပၚဦးသက္ လက္ရာေတြကို ျမင္ဖူးေပမယ့္ အခု ျမင္ရသည္က ပန္းခ်ီကား အစစ္ေတြ ျမင္ေနရျခင္းပင္။ စာေပ၊ ပန္းခ်ီ၊ ဂီတနယ္ အစံုမွ ပုဂ္ၢိဳလ္မ်ား လာေရာက္ ေသြးကူးၾကသည္ကို ျပန္မွတ္မိသည္။ လူထု ေဒၚအမာ၊ ေရနံေျမ ေဒၚခင္ စု၊ ေရႊဘို မိမိႀကီးတို႔ အပါအ၀င္ ဆရာ နႏၵာသိန္းဇံ၊ ၿငိမ္းမင္းႏွင့္ ေတးသံရွင္ တခ်ဳိ႕ တက္ေရာက္လာတာ ျပန္သတိရသည္။ မွတ္မွတ္ရရ ဆရာ့ရဲ႕ “မိသားစု” ပန္းခ်ီကား ေရွ႕တြင္ ၾကည့္သူမ်ား အံုခဲေနသည္။ မည္သည့္အ၀တ္ တန္ဆာမွ် ဆင္ေပးမထားေသာ အမိ၊ အဖ၊ သား ငယ္႐ုပ္သြင္ သံုးဦးသည္ ကမာၻေပၚရွိ လူမ်ဳိးတိုင္းကို ကိုယ္စား ျပဳထားျခင္းက ေပၚလြင္ေစခဲ့သည္။ “လူ” ဆိုတာကိုပဲ ျပသည္။ ဘာသာ၊ လူမ်ဳိး၊ အေသြး အေရာင္ေတြ ေဘးဖယ္ထား။ အထက္က ေပၚဦးသက္ (POT) ျပပြဲ ျပန္စဥ္းစား ေနမိျခင္းက ဆြမ္းကပ္ တရားနာ ဖိတ္ၾကားလႊာ ေလးေၾကာင့္ ပင္။ ၁၀.၅.၂၀၀၅ ရက္ေန႔က ၆၂ လမ္း၊ ဣေႁႏၵယာရာမ ေရႊဂူတိုက္တြင္ ပန္းခ်ီ(ဦး)ေပၚဦးသက္(၁၉၃၆-၁၉၉၃) ၏ ၁၂ႏွစ္ျပည့္ ရည္စူးၿပီး ဆြမ္းကပ္ ျပဳလုပ္ခဲ့သည္။ ေအးေအးခ်မ္းခ်မ္း တိတ္တိတ္ဆိတ္ဆိတ္ျဖင့္ ဆြမ္းကပ္ ပြဲေလးၿပီးေျမာက္ခဲ့ရသည္။ ဖိတ္စာ(င) ဂါရ၀ျပဳ ဖိတ္စာေလး။ အမွန္ဆို ရလွ်င္ ေမတၱဓာတ္ျဖင့္ ထံုမႊမ္းထားေသာ လက္ကမ္း စာေစာင္ေလးပင္ ျဖစ္သည္။ဆရာႀကီး ဒဂုန္တာရာ ၉၀ ျပည့္ ေမြးေန႔က ေ၀ငွခဲ့ျခင္းပင္။ ၁၀ ေမ ၂၀၀၉။ ဆရာထက္ျမက္၊ ေမာင္စိမ္းနီ၊ သားႀကီး ေမာင္ေဇယ်၊ စႏၵရားသိမ္းေမာင္၊ ကို၀ိ၀ိတို႔က အမွတ္တရစကားတခ်ဳိ႕ ဖြဲ႔ထားၾကသည္။ ဆရာႀကီးပံုကို အျဖဴ အမည္း ဒီဇုိင္း ျပဳလုပ္၍ ဆရာ့ကဗ်ာ တစ္စ ကမၸည္း ထိုးထားသည္။ သမိုင္းတစ္ေခတ္ ဆံုးၿပီ ေျပာသူကေျပာ၊သမိုင္း မဆံုးေသး ဘယ္မွာဆံုးသလဲ၊ ေျပာင္းလဲျခင္းမွ်သာ အနီအျပာ၊ အ၀ါရွိသမွ်    သက္တံေရာင္က ၿပိဳးျပက္လွလိမ့္ ခံစားမႈသစ္ပြင့္ေပလိမ့္ မ်ဳိးဆက္ႏွင္းဆီပြင့္ ကဗ်ာမွ ေကာက္ႏုတ္ခ်က္ တစ္ရပ္။ ေႏြရက္မ်ား တြင္ ဆရာက ေတာင္တန္းမ်ားႏွင့္ ေပြ႔ ဖက္တတ္ၿပီး ေဆာင္းရက္ အစတြင္ ရန္ကုန္၊ ျမင္သာ၌ ေဆာင္းခိုတတ္သည္။ ညေစ်းတန္း စာအုပ္ အေဟာင္းတန္းမွ ဒဂုန္တာရာ၏ စံပယ္ဦး ၀တၳဳတို စုရေတာ့ မ်က္ႏွာဖံုးက ဦးအုန္းလြင္ ပန္းခ်ီေလးႏွင့္ ရင္ခုန္ရသည္။ မိန္းကေလး တစ္ဦး စံပယ္ပန္းေလးကို တ႐ိႈက္ မက္မက္ ေမႊးၾကဴေနဟန္။ ထိုစာအုပ္ထဲမွ ေသနတ္သံ ဆိုသည့္ ၀တၳဳ တိုေလးကိုလည္း အမွတ္ရေနမိသည္။ ထိုမွဆက္ၿပီး “ၾကာပန္းေရစင္၊ ႐ုပ္ပံုလႊာ၊ သဇင္သင္း ျပန္ေတာ့” စသည့္ စာအုပ္မ်ား ထပ္စုခဲ့ ရသည္။ ၁၉၉၀ တစ္၀ိုက္မွာ စာေပဂ်ာနယ္ ထြက္ေတာ့ ဆရာ့ ဓာတ္ပံုကို ျမင္ရသည္။ ဆရာ့ စာဖတ္ၿပီး ဆရာ့ကို အျပင္မွာ ျမင္ဖူးခ်င္လာသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ဆရာ ေနထိုင္ရာ ေမွာ္ဘီသို႔ တကူးတက သြားေရာက္ ေတြ႔ဆံုခဲ့သည္။ ၁၉၈၉ သႀကၤန္တြင္း။ အျမင္အာ႐ံုခ်ဳိ႕တဲ့ ေနခဲ့ေပမယ့္ မိမိကို ကိုယ့္တူကုိယ့္သား လို တရင္းတႏွီး ဆက္ဆံခဲ့သည္။ “ေအာင္ဆန္း(သို႔) အ႐ိုင္း”ဆိုသည့္ ဆရာ့တို႔ ထိခ်က္က မိမိတို႔ လူငယ္ေတြၾကားတြင္ ျပင္းထန္လွသည္။ “ဗဟိန္း၊သို႔၊ ကဗ်ာ”တြင္ အႏုပညာရဲ႕ အဓိပၸာယ္ကို ေစ့ငုမိၾကသည္။ ဤသို႔ျဖင့္ ဆရာလည္း အသက္ ႀကီးရင့္ခဲ့ၿပီ။ မိမိတို႔ တစ္ေတြလည္း ေလးဆယ္သီသီ စြန္းခဲ့ၾကၿပီ။ ရာသီကေတာ့ ေမွ်ာ္ေလတိုင္း မႈိင္းရီပါ ပဲ။ ကေန႔ အိုႀကီးအုိမ အရြယ္ေရာက္ခါမွ ဆရာ့ရဲ႕ဒႆန တစ္ရပ္ျဖစ္သည့္... ရန္သူမရွိ မိတ္ေဆြသာရွိ မုန္းသူမရွိ ခ်စ္သူသာရွိ ႏိုင္ငံေရးဆိုတာ ရန္သူကို မိတ္ေဆြျဖစ္ေအာင္ လုပ္တာ ဆိုသည္ကို စိတ္ကူးယဥ္ ဆန္ၿပီး လက္ေတြ႔ မက်ဟု အေျပာအဆို ခံေနရျပန္ၿပီ။ ဖိတ္စာ(စ) ဖိတ္စာဟု ဆိုရမည္ထက္ စာၾကည့္တိုက္ အညႊန္း စာေစာင္ေလးဟုသာ ဆိုပါရေစ။ ေဖေဖာ္၀ါရီ ၂၀၁၀ က ထိုစာၾကည့္တိုက္ႀကီးသို႔ ဆိုက္ဆိုက္ၿမိဳက္ၿမိဳက္ ေရာက္ခ့ဲရစဥ္က ရခဲ့ျခင္းပင္။ ပါရဂူ ရွန္တိနိေကတန္ စာၾကည့္တိုက္၊ အမွတ္ ၉၈၈၊ ၉၉၀၊ ၁၆ ရပ္ကြက္၊ ဦးပုညလမ္း၊ ေရႊေပါကၠံ ၿမိဳ႔သစ္၊ ရန္ကုန္ၿမိဳ႔။ ၂၀၀၅ ဒီဇင္ဘာ ၂၄ရက္ေန႔က စတင္ဖြင့္လွစ္ႏိုင္ခဲ့သည္။ ဆရာပါရဂူ၏ ေခၽြးႏွဲစာ၊ ကိုယ္ပိုင္ စာအုပ္မ်ားႏွင့္ အလွဴရွင္မ်ားက ၀ိုင္း၀န္း ပံ့ပိုးကူညီ ေပးခဲ့ျခင္းေၾကာင့္ ေပၚထြန္း လာခဲ့ရျခင္း ျဖစ္သည္။ စာအုပ္ အေရအတြက္ ၂ ေသာင္းေက်ာ္ ရွိသြားၿပီ။ စာအုပ္မ်ားမွာ ျမန္မာ၊ ပါဠိ၊ အဂၤလိပ္၊ ဟိႏီ္ၵ၊ ဆန္ဆ ကရစ္၊ ဂ်ပန္ဘာသာတို႔ျဖင့္ ပံုႏွိပ္ ထုတ္ေ၀ထားေသာ စာအုပ္မ်ား။ မိမိတို႔သည္ ဆရာႀကီး ပါရဂူႏွင့္ ေတြ႔ဆံု စကားေျပာ မွတ္တမ္း တင္ျဖစ္ခဲ့ သည္။ အသက္ ၈၉ ႏွစ္ရွိၿပီျဖစ္ေသာ ဆရာႀကီးက သူ႔လက္ကိုင္တုတ္ေလး ကိုင္ရင္း “ရွန္တိနိေကတန္” တည္ျဖစ္ခဲ့ ရျခင္း အစကို တစ္စခ်င္း ဆြဲထုတ္ျပခဲ့သည္။ အမ်ဳိးသား ပညာ၀န္ ဦးဖိုးက်ား စစ္အတြင္းမွာ ကြယ္လြန္ေတာ့ သူ႔ကိုယ္ပိုင္ စာအုပ္ေတြ အေျမာက္အျမား က်န္ရစ္ခဲ့သည္။ မိသားစု၀င္ေတြက မထိန္းသိမ္း ႏိုင္ေတာ့ဘဲ ေဘာ္တယ္ ကုလားလက္ထဲ အကုန္ခ် ေရာင္းေနသည့္ ျမင္ကြင္းကို ဆရာကိုယ္တုိင္ ျမင္ခဲ့ရဖူးသည္။ စာေရး ဆရာ တစ္ေယာက္ ကြယ္လြန္သြားေတာ့ သူ႔ဘ၀မွာ ခ်မ္းသာတာ ဆို၍ စာအုပ္ေတြသာ က်န္ရစ္ခဲ့ ရစၿမဲ မဟုတ္လား။ အရွည္သျဖင့္ တည္တံ့ႏိုင္ဖို႔ က်န္ရစ္သူ မိသားစု ေဆြမ်ဳိးသားခ်င္းမ်ားမွာ တာ၀န္ ရွိသည္။ ဦးဖိုးက်ား ျမင္ကြင္းက ဆရာ့ကို ယခုလို “ပါရဂူ ရွန္တိနိေကတန္” စာၾကည့္တိုက္ႀကီး တည္ျဖစ္သြားေစခဲ့ သည္ဟု ဆိုသည္။ ထုိစာၾကည့္တိုက္ အညႊန္းေလး ျမင္တိုင္း ဆရာပါရဂူတစ္ ေယာက္ သူ႔စာၾကည့္တိုက္ ေအာက္မွာ တုတ္ေကာက္ေလး အားျပဳ သြားလာရင္း မိမိတို႔ကို ရွင္းျပေနသည့္ ဆရာ့ အသံကိုသာ ျပန္လည္ၾကားေယာင္ေနမိသည္။ ဖိတ္စာ(ဆ) စာေပမိတ္ေဆြ တစ္ဦးထံမွ ျမတ္ႏိုး ႏွစ္သက္စိတ္ႏွင့္ မိတၱဴကူးယူ ထားလိုက္ရျခင္း ျဖစ္သည္။ ၁၉၉၄ မွာ သူကြယ္လြန္စဥ္က ေ၀ခဲ့ေသာ “ပင္းဖလက္” ေလး ျဖစ္မည္။ ဦးစိန္ေမာင္၀င္း (စာေရး ဆရာ ၀င္းစည္သူ) ၁၉၄၇-၁၉၉၄တဲ့။ ဆရာ့ Sketch ေလးက တည္တည္ၿငိမ္ၿငိမ္။ မႏၲေလးမွာ ေမြး၊ မႏၲေလးမွာ ႀကီးခဲ့ၿပီး မႏၲေလးၿမိဳ႕မွာပင္ အႏုပညာ မ်ဳိးေစ့ခ်ခဲ့သူ။ ၁၉၈၆ ေမလမွ စၿပီး ႐ုပ္ရွင္ ေအာင္လံ မဂၢဇင္းတြင္ “သန္းေပါင္း သံုးဆယ္ေက်ာ္ထဲက ကၽြန္ေတာ္” ၀တၳဳ စတင္ ေမြးဖြားခဲ့သည္။ “၉၀ ၀န္းက်င္ ၀တၳဳတိုမ်ား”က ထင္ရွားသည္။ ၀တၳဳ ရွည္အျဖစ္ “လမင္းသို႔ ေပးစာ” ထုတ္ေ၀ခဲ့သည္။ ျပဇာတ္တစ္ေခတ္ ျဖစ္စဥ္က “၀င္းစည္သူ”အမည္ျဖင့္ ျပဇာတ္မ်ားစြာ ေရးသား တင္ဆက္ခဲ့ေသးသည္။ ထင္ရွားသည့္ ျပဇာတ္မ်ားက “ေရႊတံခါး ႀကီးဖြင့္ပါဆို”၊ “ပန္းသလား ေမပ်ဳိ”။ တစ္ခါသား ဆရာ့ကို ၈၄ လမ္း မေပၚရွိ ဥတၱရ လြင္ျပင္ စာေပ အ၀င္အထြက္တြင္ ဖ်တ္ခနဲ ဆံုလိုက္ရသည္။ ေတ့ေတ့ဆိုင္ဆိုင္ မဆံုလိုက္ရ။ မိမိက ဆရာ့ရဲ႕ “အ,ကာလမရဏ”၀တၳဳတို ေလး ဖတ္ၿပီးထားခါစ။ စာေရးဆရာႏွင့္ စကား ဆိုခ်င္သည္။ လက္ဆံု က်ခ်င္သည္။ ထိုအခြင့္အေရး မရလိုက္။ ထပ္ဆံုဦးမွာပါဟု ေတြးလိုက္မိသည္။ထိုေန႔က ဆရာ့ဟန္ပန္ အမူအရာ အကြက္ ကေလးကို ျပန္စဥ္းစားမိတိုင္း ေပၚသည္။ အရပ္အေမာင္း အသင့္အတင့္၊ အသား ခပ္ညိဳညိဳ၊ ရယ္သံက ခပ္ေသြ႔ေသြ႔။ သူ႔ရဲ႕“အ,ကာလမရဏ”၀တၳဳ ေလးထဲမွ အရွက္ေၾကာင့္ လူသတ္မႈ ျဖစ္ၿပီး ႀကိဳးစင္ တက္သြားရသည့္ အစ္ကိုသဖြယ္ ခင္မင္ရင္္းႏွီးခဲ့ရေသာ လူတစ္ေယာက္ အေၾကာင္းကို မႏၲေလး က်ဳံးအေနာက္ဘက္ရွိ ရပ္ကြက္ေလး အေပၚ အေျချပဳ၍ ဖြဲ႔ႏြဲ႔ တင္ျပသြား ဟန္ကို မွတ္မိ ေနခဲ့ရသည္။ ထို႔ထက္ မႏၲေလး နန္းတြင္း ေထာင္ႀကီးထဲ၌ ႀကိဳးေပးမည့္ ေန႔မ်ဳိး၌ အရပ္ထဲ ႂကြလာတတ္ေသာ ဆုေတာင္းက်ပ္ ဆရာေတာ့္ ႐ုပ္သြင္၊ စီခနဲ ထိုးေဟာင္လိုက္ေသာ ေခြးေဟာင္သံမ်ား။ ဖိတ္စာ(ဇ) ရက္ (၁၀၀) ျပည့္ သမီးေလး တစ္ေယာက္ရဲ႕ ေမြးေန႔ မဂၤလာ ဖိတ္စာေလးကို ထပ္ေတြ႔လိုက္ရျပန္သည္။ ၆ ႏို၀င္ဘာ ၂၀၀၄။ ကန္ေတာ္ႀကီး အေနာက္ျခမ္း အိမ္ရာ၊ ကမ္းနားလမ္း၊ တိုက္ ၁၂၊ အခန္း ဒီ-၆,၇။ ဖိတ္စာ ေပးသူႏွင့္ မိမိက အမွန္ ဆိုရလွ်င္ တိုက္ခ်င္္းကပ္လ်က္။ မိမိက တိုက္ ၁၃။ ဆရာတို႔ မိသားစုက တိုက္ ၁၂။ လက္ပံပင္ မိုးမိုးမတ္မတ္ႀကီးက ဆရာတို႔ တိုက္ေရွ႕တြင္ ရွိသည္။ ကန္ေတာ္ႀကီး အေနာက္ျခမ္းအိမ္ ရာတြင္ ေနထိုင္ခဲ့ရစဥ္က မိမိ ခင္မင္ ေလးစားရသည့္ စာေရးဆရာႏွင့္ လာဆံု ေနရျခင္း။ တျခားသူမဟုတ္။ ဆရာ ေန၀င္းျမင့္ပင္။ ၁၉၉၃ က မႏၲေလး တကၠသိုလ္ ေက်ာင္းသား ဘ၀တြင္ ေန၀င္းျမင့္၊ ဆူးငွက္၊ သာထက္ေအာင္၊ ယဥ္မင္းပိုက္၊ ေအာ္ပီက်ယ္၊ စိုး၀င္းၿငိမ္းတို႔ တစ္ေတြႏွင့္ မိမိတို႔ ဆံုခဲ့ၾကဖူးသည္။ မိမိတို႔ရင္ထဲတြင္ ဆရာရဲ႕ “ဆယ့္ႏွစ္ ႀကိဳး”အခံက ရွိႏွင့္သည္။ မာန္ျမင့္ရဲ႕ “ျမန္မာျပည္မွာ လုပ္သည္” ၀တၳဳတုိစု ေနာက္ပိုင္းတြင္ ထင္ထင္ရွားရွား ေပၚလြင္လာရသည္က ေန၀င္းျမင့္၏ “ဆယ့္ႏွစ္ႀကိဳး”။ ဖတ္ၿပီး ႀကိဳက္သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ တကၠသိုလ္ထဲမွ ဆရာ တခ်ဳိ႕ကို လက္တို႔ရသည္။ ထိုအခါမွ သူတို႔လည္း စိတ္၀င္တစား ဖတ္ၾက၊ ေဆြးေႏြးၾက။ “နက္စ္ေကာ္ဖီ”တြင္ ေန၀င္းျမင့္မွ ေန၀င္းျမင့္ ျဖစ္သြားရေတာ့သည္။ ကြယ္လြန္သြားၿပီ ျဖစ္သည့္ ဆရာ စိန္သီးဦး အိမ္အေပၚထပ္တြင္ (အလြတ္ သေဘာ) စာတမ္းငယ္ ဖတ္ပြဲေလး က်င္းပျဖစ္စဥ္က ဆရာ ေန၀င္းျမင့္၏ ၀တၳဳ တစ္ပုဒ္ႏွင့္ အားနက္စ္ဟဲမင္းေ၀း၏ ၀တၳဳ တစ္ပုဒ္ကို Compare လုပ္ၿပီး စာတမ္းငယ္ တစ္ေစာင္ ဖတ္ျဖစ္ခဲ့သည္။ ဒါလည္း မွတ္မွတ္ရရပင္။ ဒါေတြ ျပန္ေတြး ေနမိရျခင္းက ေန၀င္းျမင့္၊ ခင္ခင္ထူးတို႔ရဲ႕ သမီးေလး ေဖြးေဖြး ေန၀င္းျမင့္၏ ရက္(၁၀၀)ျပည့္ ေမြးေန႔ ဖိတ္စာေလး ျပန္ေတြ႔ လိုက္မိျခင္းက စသည္။ ဖိတ္စာ(စ်) ေတးေရးဆရာ ကိုေမာင္ေမာင္ (မဇိၩမလိႈင္း) ေႂကြလြင့္သြားခဲ့တာ ခ်ယ္ရီ ဆယ္ႀကိမ္ပြင့္ခ်ိန္ ေျမာက္ခဲ့ၿပီမို႔ သူ႔ကို လြမ္းဆြတ္ ေအာက္ေမ့သည့္ ပြဲေလး က်င္းပမည့္ ဖိတ္စာေလး တစ္ေစာင္ မိမိထံ ေရာက္လာခဲ့သည္။ ၂၂ မတ္ ၂၀၀၅။ မဟာသမယေခ်ာင္၊ စစ္ကိုင္းေတာင္႐ိုးတြင္ ျဖစ္သည္။ အၪၨလီ ေမာင္ေမာင္၏ သီခ်င္းမ်ားကို အဆိုေတာ္ ခင္ေမာင္တိုး သီဆိုမွ စတင္ႀကိဳက္ခဲ့ရျခင္းပင္။ မိမိတို႔ လူပ်ဳိေပါက္ အရြယ္တြင္ ၀ုိင္းရဲ႕ဆည္းဆာ၊ ႀကိဳးၾကာသံ၊ မ်က္သြယ္၊ ႏွင္းဆီပန္သူ၊ ေရာင္စဥ္ခုနစ္သြယ္ ေတးစီးရီးမ်ား နားေထာင္ခိုက္ လိႈက္ခနဲ ျဖစ္ခဲ့ရသည္။ ေတးဆိုက ခင္ေမာင္တိုး၊ ေတးေရးက ဘယ္သူလဲ။ “ဒ႑ာရီ”ဇာတ္ကားတြင္ ကိုေမာင္ေမာင့္ကို ပိုသိလာရသည္။ ဘ၀မွာ ဗိသုကာပညာရွင္ ျဖစ္ခ်င္ ခဲ့ေသာ္လည္း မေမွ်ာ္မလင့္ ေတးေရးဆရာ ျဖစ္လာခဲ့သူ။ ျမန္မာကဗ်ာတြင္ မင္းသု၀ဏ္၊ ဒဂုန္တာရာႏွင့္ တင္မိုးတို႔ကို အႏွစ္သက္ဆံုးတဲ့။ ဥေရာပ ဂႏၴ၀င္ ဂီတတြင္ ဗီသိုဗင္၊ ခ်က္ေကာ့(ဗ)စကီး တို႔ကိုအႀကိဳက္ဆံုးတဲ့။ ျမန္မာ့ ဂီတတြင္ သူအႏွစ္သက္ဆံုးမွာ စိန္ေဗဒါႏွင့္ ၿမိဳ႕မၿငိမ္းတဲ့။ ကိုယ္ပိုင္သံစဥ္ အပုဒ္ေရေပါင္း ၂၀၀ေက်ာ္ ေရးဖြဲ႕ခဲ့သည္။ အတာကူးသည့္ တန္ခူးလတြင္ ႏွစ္စဥ္ႏွစ္တိုင္း ျမန္မာ့ ႐ုပ္ျမင္သံၾကားမွ မပ်က္မကြက္ လႊင့္တတ္သည့္ ႐ုပ္ရွင္ ဇာတ္ကားမွာ “သႀကၤန္မိုး”။ ထုိ “သႀကၤန္မိုး”သီခ်င္းကို ကိုေမာင္ေမာင္ ေရးစပ္ေပးခဲ့ျခင္းပင္။ “ျမဴးႂကြတဲ့ေတးသံxxxပ်ံ႕လြင့္ လို႔ေနxxxကူးေျပာင္းစ တန္ခူးေလမွာ xxတစ္ေယာက္ တစ္လက္မို႔ လွမ္းကာ xxဖ်န္းပက္ၾကစဥ္xxပိေတာက္ဖူးေလးေတြ ပန္ဆင္ထားသူေရxxေခါင္းက ေလးေမာ့လို႔xxပိေတာက္ဖူးေလးေတြ ပန္ဆင္ထားသူေရxx” “ေပ်ာ္ေပ်ာ္ရႊင္ရႊင္xxတီးမႈတ္ၾက တဲ့ပြဲမွာxxငံုေနရွာတဲ့ ပန္းပိေတာက္ ဖူးေတြထဲxxရာသီအခ်ိန္မီ လန္းပြင့္ခဲ့တဲ့ ပိေတာက္ကိုxxပန္ဆင္ပါရင္ လွသ ထက္တင့္မွာမို႔xx” မဟာသမယေခ်ာင္ ကမ္းပါးစြန္း ထိပ္တြင္ရပ္ၿပီး အေရွ႕ဘက္ ျမစ္ဧရာ ထဲမွာ ထြန္းေနေသာ သဲေသာင္ျပင္ေပၚ သို႔လွမ္းၾကည့္ရင္း “သႀကၤန္မိုး”သီခ်င္း တစ္ပိုင္းတစ္စကို ဆိုညည္းမိလ်က္ ရွိေလသည္။ အနားမွာ တ႐ုတ္စံကား ပင္ စိမ္းစိမ္းေလးက ေလသိမ္းတိုင္း စည္းလိုက္လ်က္ရိွ၏။ ၄။ အိမ္ျပန္ေရာက္ေတာ့ “ဖိတ္စာ” ေလး တစ္ေစာင္က ဆီးႀကိဳႏွင့္သည္။ ေဇာ္ခိုင္ဦး (ေရႊအျမဳေတ မဂၢဇင္း၊မတ္လ ၂၀၁၁)